ขอนำภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถวัดอินทรวิหาร มาให้ท่านผู้อ่านร่วมกันพิจารณาอีกภาพหนึ่ง และก่อนที่จะพิจารณากันในรายละเอียด ต้องขอทำความเข้าใจว่า ภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถวัดอินทร์แห่งนี้ เป็นภาพที่แสดงถึงชีวประวัติของสมเด็จพระพุฒาจารย์(โต พรหมรังสี) ตั้งแต่การบวชเป็นสามเณร การศึกษา สมณศักดิ์ การเทศน์ ปฏิปทา จริยาวัตร ความเป็นอัจฉริยบุคคล และการก่อสร้างสิ่งต่างๆของเจ้าพระคุฌสมเด็จฯจวบจนกระทั่งมรณภาพ
แล้วภาพนี้เกี่ยวข้องกับพระสมเด็จ กรุวัดระฆังตามชื่อเรื่องอย่างไร ก็ขอให้ท่านมาพิจารณาดูภาพอย่างละเอียด ก็จะเห็นว่า เป็นภาพเขียนของด้านหลังพระอุโบสถหลังหนึ่ง ทางด้านซ้ายของพระอุโบสถจะมีกลุ่มของเจดีย์หลายองค์ตั้งเรียงรายกันอยู่ และมีเจดีย์องค์ใหญ่อยู่องค์หนึ่งซึ่งมีการเขียนรูปตัดขวางของเจดีย์องค์นี้อยู่ด้วยทางด้านขวาของภาพ ภายในรูปตัดขวางจะเห็นมีพระสมเด็จทรงสี่เหลี่ยมมีสีขาว สีแดงอ่อน สีแดงคล้ำวางอยู่เรียงราย เหมือนกับที่มีอยู่ในพระปรางค์หน้าพระอุโบสถหลังเก่าของวัดระฆังฯตามที่ได้นำมาพิจารณากันในตอนที่แล้ว คำตอบของที่ว่า ภาพนี้เกี่ยวข้องกับพระสมเด็จ กรุวัดระฆังอย่างไร ก็คือ มีการบรรจุกรุพระสมเด็จวัดระฆังในเจดีย์องค์ใหญ่ตามที่เห็นในภาพอีกแห่งหนึ่ง นอกเหนือจากการบรรจุที่พระปรางค์วัดระฆัง
ผู้เขียนได้ค้นหาภาพพระปรางค์วัดระฆังฯที่ในภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังแสดงรูปพระสมเด็จอยู่ภายใน จากหนังสือ "วัดอินทรวิหารกับชีวประวัติสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) ในงานจิตรกรรมฝาผนังอุโบสถ" ก็บังเอิญไปพบภาพนี้เข้าอีก ซึ่งภาพนี้เป็นส่วนหนึ่งของภาพจิตรกรรมฝาผนังที่อยู่ทางด้านซ้ายขององค์พระประธาน (ภาพพระปราค์อยู่ทางด้านขวาขององค์พระประธาน) ผู้เขียนได้นำภาพในหนังสือไปเรียนถามผู้ใหญ่ท่านหนึ่งซึ่งคุ้นเคยกับวัดระฆังฯดี ท่านได้บอกว่าภาพเจดีย์ที่มีรูปพระสมเด็จอยู่ข้างในนี้เป็นเจดีย์ที่วัดระฆัง และยังบอกต่ออีกว่ามีพระสมเด็จแตกกรุออกมาจริง
กลับมาพิจารณาภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังของพระอุโบสถที่วัดอินทรวิหารอีกครั้ง ตามที่ได้กล่าวแล้วว่า เป็นภาพที่แสดงถึงสิ่งที่เกี่ยวข้องกับชีวประวัติของเจ้าพระคุณสมเด็จฯโดยเฉพาะ ผู้ที่กำหนดให้เขียนภาพได้จงใจที่จะให้มีภาพแสดงถึงกรุพระสมเด็จวัดระฆังว่า มีบรรจุอยู่ในพระปรางค์และเจดีย์ที่วัดระฆังฯตามในภาพจริง ภาพจิตรกรรมฝาผนังนี้เขียนขึ้นใหม่เมื่อปี 2536 นี้เอง จึงเป็นข้อมูลที่ทันสมัยและจะต้องมีหลักฐานชัดเจนในเรื่องของความจริงจึงได้เขียนไว้เช่นนี้ เพราะภาพนี้จะต้องอยู่ที่ฝาผนังอุโบสถวัดอินทร์ตลอดไป
ที่ผู้เขียนกล่าวถึงภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในอุโบสถวัดอินทรวิหารเสียยืดยาวถึงสองตอน ก็เพราะต้องการให้เห็นถึงหลักฐานเชิงประจักษ์ที่สำคัญอย่างยิ่ง ว่ามีการบรรจุกรุพระสมเด็จวัดระฆัง ไว้ที่พระปรางค์และเจดีย์ของวัดระฆังจริง การเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังไว้ในพระอุโบสถก็เปรียบเสมือนการบันทึกข้อความหรือการประกาศให้สาธารณชนได้รับทราบโดยทั่วกัน เมื่อเป็นอย่างนี้แล้ว คำกล่าวที่ว่า พระสมเด็จวัดระฆังเป็นพระที่ทำแล้วแจกเลย ไม่มี่การบรรจุกรุ จึงเป็นสิ่งที่เลื่อนลอยมาก ต่อไปเมื่อท่านได้พระสมเด็จวัดระฆังที่มีคราบกรุ คราบรัก ก็ไม่จำเป็นจะต้องไปล้างออกเพื่อให้เป็นพระสมเด็จวัดระฆังตามนิยามเดิมว่าพระสมเด็จวัดระฆังต้องไม่มีคราบกรุให้เห็น หรือบางท่านก็ต้องไปยัดกรุเป็นพระสองคลองเพราะล้างคราบไม่ออก ความจริงเป็นอย่างไรก็ขอให้เป็นไปตามนั้นเถอะครับ