กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดยสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA จัดพิธีมอบรางวัลนวัตกรรมเนื่องใน ‘วันนวัตกรรมแห่งชาติ ประจำปี 2568’ ซึ่งตรงกับวันที่ 5 ตุลาคมของทุกปี เพื่อเทิดพระเกียรติและรำลึกถึงพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ซึ่งทรงมีพระอัจฉริยภาพยิ่งด้านนวัตกรรมจากโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ‘แกล้งดิน’ ในฐานะ ‘พระบิดาแห่งนวัตกรรมไทย’ พร้อมประกาศผลสุดยอดผลงานนวัตกรรมไทยจาก ‘รางวัลนวัตกรรมแห่งชาติ’
ซึ่งเป็นรางวัลที่เชิดชูเกียรตินวัตกรและองค์กรนวัตกรรมไทยผู้ริเริ่มสร้างสรรค์ผลงานนวัตกรรมที่โดดเด่น และเป็นประโยชน์ต่อองค์กร สังคม และประเทศ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคการศึกษา นอกจากนี้ ยังมีการมอบรางวัลนวัตกรรมแห่งประเทศไทย และรางวัลนวัตกรรมข้าวไทย ซึ่งเป็นรางวัลนวัตกรรมที่ NIA ได้ร่วมดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องเช่นกัน
ดร.ชุติมา เอี่ยมโชติชวลิต ประธานกรรมการนวัตกรรมแห่งชาติ กล่าวว่า “วันนวัตกรรมแห่งชาติ ถือเป็นงานสำคัญที่สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA จัดขึ้นอย่างต่อเนื่อง เพื่อเทิดพระเกียรติและรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ พระอัจฉริยภาพ และพระปรีชาสามารถด้านนวัตกรรมของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล อดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในฐานะ ‘พระบิดาแห่งนวัตกรรมไทย’ ทั้งนี้ จะเห็นได้ว่า ‘ทุนมนุษย์’ เป็นรากฐานสำคัญของประเทศในการริเริ่มสร้างสรรค์ให้เกิดนวัตกรรม NIA จึงมุ่งพัฒนาคนไทยในทุกช่วงวัยให้มีความสามารถในการแข่งขันและวางรากฐานสู่การพัฒนาประเทศ โดยอาศัย ‘เทคโนโลยี’ และ ‘นวัตกรรม’ เข้ามาช่วยลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพ เพื่อเร่งให้ประเทศไทยเป็นผู้มีบทบาทสำคัญทางเศรษฐกิจในเวทีโลก ตลอดจนส่งเสริมการสร้างผู้ประกอบการฐานนวัตกรรมทุกระดับ ตั้งแต่เยาวชน สตาร์ตอัป เอสเอ็มอี จนถึงบริษัทเอกชนขนาดใหญ่ โดยมุ่งเน้นการนำนวัตกรรมมาแก้ไขปัญหาของประชาชน สำหรับการจัดงาน ‘วันนวัตกรรมแห่งชาติ’ ครั้งนี้ จะเป็นหนึ่งในกลไกของ NIA ที่จะสร้างความตระหนัก และกระตุ้นให้เกิดการสร้างนวัตกรรม ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศได้อย่างต่อเนื่องและเป็นรูปธรรม และเป็นเวทีสำคัญที่แสดงถึงศักยภาพด้านนวัตกรรมจากฝีมือคนไทยให้เห็นว่าประเทศไทยสามารถสร้างและพัฒนานวัตกรรมที่ทัดเทียมกับนานาประเทศชั้นนำด้านนวัตกรรมได้ สุดท้ายนี้ NIA พร้อมสนับสนุนและส่งเสริมการพัฒนานวัตกรรม เพื่อให้ประเทศไทยก้าวไปสู่การเป็น ‘ชาตินวัตกรรม’ อย่างแท้จริง”
ดร. กริชผกา บุญเฟื่อง ผู้อำนวยการสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ NIA กล่าวว่า “รางวัลนวัตกรรมแห่งชาติ ถือเป็นรางวัลนวัตกรรมอันทรงเกียรติสูงสุดในแวดวงนวัตกรรมไทยสำหรับคนไทยที่ริเริ่มสร้างสรรค์ผลงานนวัตกรรมที่มีความโดดเด่น และเกิดคุณค่าชัดเจนต่อประเทศชาติ ซึ่งจะสร้างให้เกิดความตื่นตัวและความภูมิใจด้านนวัตกรรมในทุกภาคส่วนของสังคมไทย รวมถึงเสริมสร้างให้เกิดภาพลักษณ์สู่การเป็น ‘ชาตินวัตกรรม’ ซึ่งจัดขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 21 และเห็นได้ว่านวัตกรรมของคนไทยมีพัฒนาการอย่างก้าวกระโดด สอดรับกับบริบทโลกที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว โดยที่ผ่านมามีผลงานส่งเข้าประกวดรางวัลนวัตกรรมแห่งชาติกว่า 6,299 ผลงาน ได้รับการเชิดชูเกียรติกว่า 330 ผลงาน ก่อให้เกิดผลกระทบทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมแก่ประเทศ มูลค่ากว่า 137,000 ล้านบาท หรือปีละกว่า 6,523 ล้านบาท”
สำหรับพิธีมอบรางวัลในปีนี้ ประกอบด้วย 1) รางวัลนวัตกรรมแห่งชาติ (ปีที่ 21) จัดโดย NIA เพื่อเชิดชูเกียรติคนไทยที่ริเริ่มสร้างสรรค์ผลงานที่มีความเป็นนวัตกรรมที่มีความโดดเด่น และเกิดคุณค่าชัดเจนต่อประเทศชาติทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม แบ่งเป็น 4 ด้าน ได้แก่ ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม ด้านผู้สื่อสารนวัตกรรม ด้านองค์กรนวัตกรรม ปีนี้มีผลงานส่งเข้าร่วมประกวด 374 ผลงาน 2) รางวัลนวัตกรรมแห่งประเทศไทย (ปีที่ 25) จัดโดย สมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับ NIA เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการสร้างสรรค์นวัตกรรมในระดับเยาวชนในการพัฒนาผลงานให้สามารถต่อยอดเป็นธุรกิจนวัตกรรม แบ่งเป็น 2 ระดับ ได้แก่ ระดับปริญญาตรี หรือ ปวส. และระดับมัธยมศึกษา หรือ ปวช. ปีนี้มีผลงานส่งเข้าร่วมประกวด 525 ผลงาน 3) รางวัลนวัตกรรมข้าวไทย (ปีที่ 17)จัดโดย มูลนิธิข้าวไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับ NIA เพื่อสนับสนุนให้เกิดความตื่นตัวและการพัฒนาใฝ่รู้ด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมข้าวไทย ผ่านการคัดเลือกนวัตกรรมผลิตภัณฑ์ข้าวไทย รวมทั้งกระบวนการผลิตที่เป็นนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับข้าวไทยที่มีศักยภาพสู่เชิงพาณิชย์ ที่ก่อให้เกิดประโยชน์ทั้งในด้านเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ประเภทกลุ่มอุตสาหกรรม และประเภทกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ปีนี้มีผลงานส่งเข้าร่วมประกวด 78 ผลงาน”
“ทั้งนี้ NIA ในฐานะ ‘ผู้กำหนดทิศทางนวัตกรรม หรือ Focal Conductor’ พร้อมทำงานร่วมกับพันธมิตรทั้งในและต่างประเทศ เพื่อสร้างผลกระทบเชิงบวกทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างยั่งยืน ผ่านกลยุทธ์ Groom – Grant – Growth – Global โดยตั้งเป้าเพิ่มจำนวนผู้ประกอบการฐานนวัตกรรมที่พร้อมแข่งขันในตลาด สร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ และขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยสู่เศรษฐกิจฐานนวัตกรรม อันจะนำไปสู่การผลักดันภาพลักษณ์ใหม่ของประเทศไทยในการเป็น ‘ชาตินวัตกรรม’ ที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ ทั้งนี้ NIA เชื่อมั่นว่าการจัดงาน ‘วันนวัตกรรมแห่งชาติ’ จะเป็นหนึ่งในกลไกสำคัญที่จะช่วยสร้างความตระหนักและกระตุ้นให้เกิดการคิดค้น พัฒนา และต่อยอดนวัตกรรมของคนไทย ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศ พร้อมทั้งเป็นเวทีในการสื่อสารและสร้างการรับรู้ถึงพลังการขับเคลื่อนประเทศไปข้างหน้าด้วยนวัตกรรมจากทุกภาคส่วน” ดร. กริชผกา กล่าวเพิ่มเติม
