นี่คือหัวข้อการเสวนาโต๊ะกลมที่จัดขึ้นโดย สำนักงาน คณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ร่วมกับชมรมคอลัมนิสต์ นักจัดรายการวิทยุและโทรทัศน์ไทย ที่กำลังพบปะแลกเปลี่ยนความเห็นกันที่ห้องประชุมจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ภายในสำนักงาน วช.ถนนพหลโยธินวันนี้ (27 มีนาคม เวลา 13.00-17.00 น.)

เห็นหัวเรื่องแล้ว ค่อนข้างดุดันน่าหวาดวิตกเอาการ แต่นึกอีกทีการพบปะพูดคุยในห้องประชุมชื่อจอมพลสฤษดิ์ แล้ว ดูมีบรรยากาศที่เด็ดขาดกลมกลืนกระชับกับชื่อห้องไม่น้อย

ต่อเมื่อดูรายชื่อผู้เสวนาหลักๆ คือ คุณมนูญ ศิริวรรณ เอย คุณณัฐชาติ จารุจินดา (1 ในผู้บริหาร ปตท.) เอย ศจ.ดร.ปรีดา วิบูลย์สวัสดิ์ นักวิจัยอิสระด้านพลังงาน หรือคุณสุเทพ เหลี่ยมศิริเจริญ ผอ.สำนักแผนและนโยบายกระทรวงพลังงาน และผู้แทนจากการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยแล้ว ล้วนเป็น "กูรู" ผู้เชี่ยวชาญทางด้านพลังงานทั้งสิ้น

แม้จั่วหัวว่า "หายนะพลังงานไทย?" มันก็น่าจะส่ง "สัญญาณเตือนภัย" มากกว่ามีเจตนาไปถล่มทำลายให้ฝ่ายที่เกี่ยวข้องเขาท้อแท้หมดกำลังใจทำงาน

ที่เกิดบรรยากาศ "Talk of the town" อย่างเซ็งแซ่ในห้วงนี้ขึ้นมา ต้องขอบคุณและยกประโยชน์ให้ท่านรัฐมนตรี ว่าการกระทรวงพลังงาน คุณพงษ์ศักดิ์ รักตพงศ์ไพศาล ที่พูดเรื่องหลุมก๊าซธรรมชาติในพม่าจะปิดเพื่อปรับปรุงซ่อมแซม ในเดือนเมษายน ซึ่งอาจทำให้ไฟฟ้าในไทยดับได้ในบางช่วง ที่ใช้มากที่สุด

จะด้วยเจตนาหรือไม่ก็ตาม แต่อย่างน้อย ทุกฝ่ายก็จะได้คิดมาตรการประหยัดไฟฟ้าลงบ้าง ไม่ใช่แข่งกันเปิดใช้ อย่างฟุ่มเฟือยตะบันราดโดยไม่คิดถึงส่วนรวมว่าไฟฟ้าอาจ "น็อก" และดับมืดเหมือนในบางประเทศใหญ่ๆ ที่เคยเกิดมาแล้ว

อย่างพอหอมปากหอมคอ หลายฝ่ายต่างก็หันมาสุมหัวพูดเรื่องพลังงานมากขึ้น โดยเฉพาะภาคเอกชนที่ทำธุรกิจการค้าการลงทุนทั้งขนาดเล็กขนาดใหญ่ต้องเตรียมสำรองพลังงานอย่างไร เพื่อไม่ให้ภาครัฐต้องตาลีตาเหลือก ควานหาพลังงานกันขาขวิดจนไม่ทันใช้

และอย่างหนัก ก็เกิดการตระหนักระมัดระวังมากขึ้นว่า พลังงานไทยทั้งประเทศ มันอยู่ในขั้นไม่ขาดแคลน หรือ ยังเสาะหาในตลาดโลกมาป้อนได้อีกนาน

หรือว่า พลังงานมันเข้าขั้นวิกฤติจวนเจียนจะหายนะ ตามหัวข้อที่จั่วไว้จริง ซึ่งทุกฝ่ายต้อง "ไม่นิ่งนอนใจ" ทำเป็นธุระไม่ใช่ แล้วต่างก็มา "โยนกลอง" กันภายหลังว่า "อะไรจะเกิดก็ให้มันเกิด"

พลังงานไทยวันนี้และวันต่อไป เราพึ่งพาเชื้อเพลิง ตัวไหนบ้าง เดิมเราใช้ถ่านลิกไนต์ น้ำมันเตา แล้วมาพึ่งก๊าซ อย่างเดียวเป็นหลัก อีกไม่ถึง 10 ปีข้างหน้า ก็ต้องปิดหลุม ก๊าซแล้ว

อย่าลืมว่า โลกปัจจุบันหมุนเร็วมาก เวลาแค่ 10 ปี มัน "แป๊บเดียว" จริงๆ

โรงไฟฟ้านิวเคลียร์หลังสึนามิถล่มที่ญี่ปุ่นก็วิตกจริต กันมากไปหรือเปล่า เพราะไปสรุปว่าทุกประเทศต้องแผ่นดิน ไหวเหมือนญี่ปุ่น ก็เลยหยิบกรณีโรงไฟฟ้านิวเคลียร์รุ่นเก่า ที่ฟูกูจิมะ มาเป็นวิญญาณหลอนคนทั่วโลก

ทั้งๆ ที่ชาติมหาอำนาจทุกชาติ โดยเฉพาะฝรั่งเศสมีโรงไฟฟ้านิวเคลียร์มากถึง 50 แห่ง มีต้นทุนค่าไฟฟ้าต่ำที่สุด อังกฤษ, เยอรมนี, รัสเซีย อิตาลีและอเมริกา ยังพึ่งโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ที่ได้มาตรฐานปลอดภัยเป็นหลัก ไม่เห็นมีใครเลิกผลิตไฟฟ้าจากนิวเคลียร์สักโรง

มีแต่พี่ไทย แค่ได้ยินเสียงหวีดหวิวก็ตื่นตูมยิ่งกว่ากระต่ายโดนมะพร้าวหล่นเฉี่ยวหัว...ทั้งๆ ที่ภยันตรายรอบตัววันนี้ สถิติล่าสุด คนตายเพราะอุบัติเหตุปีละ 26,000 คน มากกว่าคนญี่ปุ่นตายจากสึนามิเสียอีก กลับไม่เห็นมีใครคำนึงถึงความเสี่ยงที่น่าวิตกกว่า

ลองฝันเล่นๆ ว่า จับพลัดจับผลู ประเทศลาว หรือกัมพูชา พม่าหรือเวียดนาม เกิดตัดสินใจสร้างโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ขึ้นมา แล้วไทยจะไปห้ามเขาได้หรือ เพราะถ้าสร้าง ใน 4 ประเทศนี้ได้ แล้วมันห่างจากกรุงเทพฯ สักกี่กิโลฯ ?... ไทยก็ได้แต่อ้างว่าอันตรายมาก แต่ถ้าเพื่อนบ้านตอบว่าคิดรอบคอบหลายสิบตลบแล้ว ก็ยังเห็นว่า มีผลดีมากกว่าผลเสีย เรามิ "หน้าแตก" ไปหรอกหรือ

อาวุธร้ายหรือมีดสุดคม มองเป็นคุณก็มีคุณอนันต์ แต่ถ้ามองเป็นโทษ ก็โทษมหันต์ ฝิ่น มอร์ฟีน ยาเสพติด หรือ พลังงานนิวเคลียร์ ก็เป็นทั้งคุณและเป็นโทษฉันนั้น ต่างกัน แค่ใครหยิบเอาไปใช้แบบไหนล่ะ?

ทางสำนักงาน วช.และชมรมคอลัมนิสต์ฯ เล็งเห็นเรื่องพลังงานของไทยเป็นวาระพิเศษที่ต้องเชื้อเชิญผู้เชี่ยวชาญ เฉพาะด้าน มาเปิดปมเพื่อระดมความเห็นกันเต็มสติกำลัง ช่วยกันชี้จุดอ่อนจุดแข็ง และหาทางออกที่อาจมีมากกว่าที่คิด ให้ได้สัมผัสมุมมองที่แตกต่างออกไปจากที่รู้กันในวงแคบ

ขออย่างเดียว..อย่ารีบ "ปิดประตูตาย" ให้กับพลังงาน ทุกด้าน ถ้ามันยังเป็น "โอกาส" มากกว่า "วิกฤติ" และเพิ่มขีดความเข้มให้คุมได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่ปล่อย ทิ้งให้ "เสียของ" กันง่ายๆ

เพราะถ้า "ปิดสมอง" ไม่เปิดหัวใจรับฟังอย่างหนักแน่น หรือชั่งน้ำหนักได้เสียว่าข้างไหนมากน้อยกว่ากัน แต่ตัดสินใจปิดหูปิดตาแบบมืดบอดจนไม่ยอมใช้สติปัญญาไตร่ตรองกันแล้ว

นั่นแหละเราจะพบแต่ทางตัน และถึงกาลเวลาแห่ง หายนะพลังงานไทยเร็วกว่าที่คาดก็ได้!