เมื่อวันที่ 16 มีนาคม 2567 นายนิรุฒ มณีพันธ์ ผู้ว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย เป็นประธานในพิธีบวงสรวงพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 พร้อมเปิดเทศกาลสวนรถไฟสะพานดำ นครลำปาง Festival ครั้งที่ 1 ซึ่งจัดขึ้นเพื่อส่งเสริมให้สวนรถไฟสะพานดำ นครลำปาง เป็นแหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ของจังหวัดลำปาง ในการจัดกิจกรรมต่างๆ ที่ส่งเสริมสุขภาพ กระตุ้นเศรษฐกิจและสร้างรายได้ให้กับประชาชน โดยมีผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง และผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ พร้อมด้วยคณะผู้บริหารการรถไฟฯ คณะผู้บริหารหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน จังหวัดลำปาง พนักงานการรถไฟฯ ประชาชนชาวลำปางและจังหวัดใกล้เคียง เข้าร่วมกิจกรรมกว่า 2,000 คน ณ สวนรถไฟสะพานดำ นครลำปาง จังหวัดลำปาง

นายเอกรัช ศรีอาระยันพงษ์ หัวหน้าสำนักงานผู้ว่าการ การรถไฟแห่งประเทศไทย กล่าวว่า 
เทศกาลสวนรถไฟสะพานดำ นครลำปาง Festival ครั้งที่ 1 นี้ เกิดขึ้นจากแนวคิดของนายนิรุฒ มณีพันธ์ ผู้ว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย ที่ต้องการจะส่งเสริมการท่องเที่ยวของจังหวัดลำปาง จึงมอบให้ฝ่ายที่เกี่ยวข้องทำการซ่อมบูรณะสวนรถไฟสะพานดำ นครลำปาง พร้อมปรับปรุงภูมิทัศน์โดยรอบให้มีความสวยงาม เป็นสวนสาธารณะของการรถไฟฯ ที่เปิดโอกาสให้ประชาชนได้ใช้เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ รวมถึงเป็นแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ เพื่อบอกเล่าเรื่องราวประวัติความเป็นมาของสะพานดำให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้ กลายเป็นอีกหนึ่งแลนด์มาร์คที่สำคัญแห่งใหม่ของจังหวัดลำปาง ตามนโยบายของผู้ว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย ที่ให้การรถไฟฯ ร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการส่งเสริมการท่องเที่ยวภายในประเทศ ก่อให้เกิดการดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติให้เดินทางมาท่องเที่ยวจังหวัดลำปางมากขึ้น เพื่อช่วยกระจายรายได้ไปสู่ท้องถิ่น กระตุ้นเศรษฐกิจและสร้างความยั่งยืนให้กับเศรษฐกิจฐานรากของประเทศ ซึ่งถือเป็นสร้างสาธารณประโยชน์ที่การรถไฟฯ ทำเพื่อประชาชน

สำหรับการซ่อมบูรณะสวนรถไฟสะพานดำ นครลำปาง ในครั้งนี้ยังถือเป็นการอนุรักษ์และเก็บรักษาสถานที่อันทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ เนื่องจากในอดีต สะพานดำนครลำปาง ถือเป็นเส้นทางคมนาคมขนส่งที่สำคัญของภาคเหนือ พาดผ่านจากสถานีรถไฟนครลำปาง มุ่งสู่สถานีรถไฟบ่อแฮ้ว ส่งผลให้เศรษฐกิจของจังหวัดลำปางดีขึ้น และนับว่าเป็นสะพานรถไฟสายสำคัญทางประวัติศาสตร์ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ฝ่ายสัมพันธมิตรพยายามใช้เครื่องบินทิ้งระเบิดสะพานรถไฟหลายแห่งเพื่อตัดเส้นทาง ซึ่งสะพานดำข้ามแม่น้ำวังเป็นหนึ่งในเป้าหมาย แต่สุดท้ายแล้วสะพานดำก็รอดพ้นจากการโดนทิ้งระเบิด โดยได้รับความเสียหายเพียงเล็กน้อยเท่านั้น หลังจากนั้นสะพานดำจึงได้รับการบูรณะให้มีความแข็งแรงเพื่อความปลอดภัยในการเดินรถไฟอย่างต่อเนื่อง ส่วนการทาสีดำบนโครงเหล็กสะพาน จำนวน 6 ชั้น เพื่อป้องกันสนิมตามมาตรฐานของการรถไฟฯ จึงกลายเป็นชื่อเรียกติดปากของประชาชนว่า “สะพานดำ” 

นอกจากนี้ การรถไฟฯ ได้มีการนำอุปกรณ์จากรถไฟเก่ามาดัดแปลงให้เป็นผลงานศิลปะรูปต่างๆ อาทิ อุโมงค์ขุนตานจำลอง ที่สร้างขึ้นจากชิ้นส่วนของรถไฟที่เก่าแก่ และการออกแบบโคมไฟประติมากรรมที่สร้างจากคันชักและประแจที่ไม่ได้ใช้งานแล้ว รวมถึงการที่ยังคงร่องรอยของสะเก็ดระเบิดและรอยกระสุนปืนจากสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เพื่อให้ประชาชนได้มาเรียนรู้ประวัติศาสตร์อันทรงคุณค่าของการรถไฟฯ ผ่านสถาปัตยกรรมอันสวยงาม ณ สวนรถไฟสะพานดำ นครลำปางแห่งนี้

ทั้งนี้ ภายในงานเทศกาลสวนรถไฟสะพานดำ นครลำปาง Festival ครั้งที่ 1 นี้ นับเป็นโอกาสพิเศษที่ การรถไฟฯ ได้มีการจัดกิจกรรมมากมายให้ประชาชนได้เข้ามาร่วมสนุก อาทิ การจัดซุ้มอาหารและสินค้าพื้นเมืองจากทั่วจังหวัดลำปาง กว่า 80 ร้านค้า ให้ประชาชนได้อิ่มอร่อยและเพลิดเพลินกับของดีจำนวนมากจากจังหวัดลำปาง การจัดซุ้มกิจกรรม 7 สถานีหรรษา พร้อมลุ้นรับของที่ระลึกจากการรถไฟฯ อีกมากมายกว่า 1,000 รางวัล เพื่อสร้างความสุขและรอยยิ้มให้กับประชาชนที่เข้าร่วมงาน พร้อมทั้งมีการจัดคอนเสิร์ตจากศิลปินวงพื้นเมืองล้านนา “ครูแอ๊ด เดอะสะล้อ” และนักร้องสาวเหนือเสียงหวาน “ลานนา คัมมินส์” รวมถึงนักร้องเสียงทรงพลัง “สงกรานต์ The Voice Thailand” ที่จะมามอบความสนุกพร้อมกับบรรยากาศสุดชิว ณ สวนรถไฟสะพานดำ นครลำปาง Festival ในครั้งนี้ นอกจากนี้ยังมีการเปิดให้ชมหนังกลางแปลง จำนวน 2 เรื่อง ได้แก่ เรื่องส้มป่อย และเรื่องผู้บ่าวไทบ้าน ซึ่งช่วยส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่น ให้พื้นที่สวนสาธารณะสะพานดำของการรถไฟฯ เป็นศูนย์กลางวิถีชุมชมของชาวลำปาง และเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ สอดแทรกการเรียนรู้ประวัติ และวิวัฒนาการการก่อสร้างทางรถไฟในเส้นทางสายเหนือต่อไป 

การรถไฟฯ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าการบูรณะสวนรถไฟสะพานดำ นครลำปาง ในครั้งนี้ จะสร้างอีกหนึ่งแลนด์มาร์คที่สำคัญแห่งใหม่ของจังหวัดลำปาง ที่จะช่วยส่งเสริมการท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ของจังหวัด สร้างรายได้ให้กับชุมชน ถือเป็นการยกระดับคุณภาพชีวิตคนในชุมชน มีการหมุนเวียนกระจายรายได้ไปสู่ท้องถิ่น ช่วยต่อยอดให้เศรษฐกิจชุมชนเกิดความเข้มแข็งอีกทางหนึ่งด้วย ซึ่งเป็นการตอกย้ำว่า 
“การรถไฟฯ จะอยู่เคียงข้างชุมชนและประชาชนตลอดไป”