กลายเป็นข้อถกเถียงกันมาโดยตลอด สำหรับตัวเลขมูลค่าการตลาดรวมของธุรกิจขายตรงในประเทศไทย รวมถึง ตัวเลขต่างๆ อาทิ ตัวเลขของจำนวนนักธุรกิจอิสระที่อยู่ในวงการว่าปัจจุบันมีเท่าไร อย่างไร รวมไปถึงจำนวนบริษัทขายตรงที่ยังดำเนินการอยู่ เราก็ไม่ทราบตัวเลขที่แน่นอน
ที่ผ่านมาในส่วนของตัวเลขมูลค่าตลาด ไม่ว่าจะเป็น 6 หมื่น ล้านบาท 7 หมื่นล้านบาท หรือจะเป็นแสนล้านบาท เป็นตัวเลข ประมาณการที่ไม่มีใครพูดได้เต็มปากว่า ตัวเลขใดคือตัวเลขที่ แท้จริงสำหรับมูลค่าการตลาดของธุรกิจขายตรงในปัจจุบัน
แม้กระทั่ง ตัวเลขใดที่ใกล้เคียงยังไม่มีใครกล้ายกมือตอบเลยด้วยซ้ำ
โดยปี พ.ศ.2548 "สำนักวิจัยเอแบคโพลล์" เคยวิจัยออกมาว่า ธุรกิจขายตรงมีจำนวนบริษัททั้งหมดในปีนั้นอยู่ที่ 129 บริษัท มูลค่าการตลาดรวมปิดที่ 36,674 ล้านบาท
อีกสำนักวิจัยอย่าง "สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย" (TDRI) ชี้ว่าในปี 48 ขายตรงมีทั้งหมด 420 บริษัท ตัวเลขมูลค่าการตลาดอยู่ที่ 100,400 ล้านบาท
พระเจ้า! ต่างกันอย่างสิ้นเชิง
ผลการวิจัยของทั้ง 2 สำนักวิจัยระดับชาติ ที่ผ่านงานวิจัยใหญ่โตมามากมายนับไม่ถ้วน แต่เมื่อต้องมาเจอกับธุรกิจขายตรงไทยบ้านเรา ผลการวิจัยทำเอาทั้ง 2 สำนัก ขัดแย้งในเรื่องของตัวเลขกันสะบั้น เหมือนทั้ง 2 สำนักทำการวิจัยกันคนละปี วิจัยกันคนละเรื่อง ตัวเลขและข้อมูลจึงออกมาไร้ซึ่งความใกล้เคียง
จากประเด็นที่กล่าวมา ปัจจุบัน เรื่องของตัวเลขพวกนี้ ก็กลายเป็นเรื่องที่แล้วแต่ว่าใครจะเชื่อใคร จะพูดอย่างไรก็ได้ เพราะที่สุด ข้อมูลที่แท้จริงยังไม่มีอยู่ในโลก
เอาแค่ปัจจุบัน บริษัทที่เป็นแบรนด์ขายตรงจริงๆ มีอยู่เท่าไรเราก็ไม่รู้
โดยบางข้อมูล ก็อิงตัวเลขในเว็บไซต์ของ "สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค" (สคบ.) ผู้ซึ่งเป็นนายทะเบียน ของวงการธุรกิจที่อวดโชว์ตัวเลขบริษัทที่ขึ้นทะเบียนเป็นขายตรง ทั้งหมด 856 บริษัท
แต่ในช่วงที่ผ่านมา จากนโยบายที่ต้องการจัดแถวธุรกิจขายตรงใหม่ของ "จิรชัย มูลทองโร่ย" เลขาธิการ สคบ. คนปัจจุบัน ด้วยการเรียกบริษัทขายตรงที่ยังมีตัวตน ดำเนินการอยู่ เข้ามารายงานตัว เพื่อจัดการเรื่องตัวเลขขึ้นใหม่ โดยที่ใครปิด หรือเลิกกิจการก็ขอให้มาบอก จนปัจจุบันมีบริษัทขายตรงที่ยัง ดำเนินการอยู่ รายงานตัวเรียบร้อยแล้วทั้งสิ้น 353 บริษัท
สิ่งนี้ก็ทำให้เกิดข้อโต้แย้งอีกว่า สรุป ขายตรงปัจจุบันมีกี่บริษัทกันแน่ จะ 856 บริษัท หรือ 353 บริษัท
เรื่องแค่นี้ ยังยากเลย
เอาแค่เรื่องของจำนวนบริษัทปัจจุบันที่ยังดำเนินธุรกิจอยู่ ยังไม่กระจ่างชัดเลย แล้วเรื่องตัวเลขมูลค่าการตลาด เรื่องตัวเลข สมาชิกนักธุรกิจอิสระ ก็ไม่ต้องไปเอ่ยถึง เพราะยากเหลือเกินที่ใครจะหยั่งรู้ได้
ต้องยอมรับครับว่า การจะไปหาตัวเลขของมูลค่าการตลาดของธุรกิจขายตรงไม่ใช่เรื่อง่ายเลย เพราะปัจจุบันยังมีบางบริษัทที่หลีกเลี่ยงจะบอกยอดขายที่แท้จริงของบริษัทตัวเองอยู่ เพื่อภาษีได้ถูกลง ซึ่งเป็นเรื่องที่ผิดมหันต์!
ส่วนบางบริษัทก็บอกยอดขายให้ดูเยอะไว้ก่อน เพื่อชื่อ-เสียงของบริษัท แต่ความจริงรายรับร่วงจนแทบติดดิน
ทั้งหมดคือความท้าทายของ "ศูนย์พยากรณ์เศรษฐกิจและธุรกิจ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย" ที่ล่าสุดรับงานวิจัยหาความจริงเรื่องมูลค่าการตลาดของธุรกิจขายตรงไทย โดย "สมาคมส่งเสริมธุรกิจเครือข่ายขายตรงไทย" (TDNA) เป็นผู้ว่าจ้าง
โดยขอเวลา 6 เดือนนับจากนี้ในการทำงาน
เราก็ได้แต่ภาวนาให้ได้ตัวเลขที่แท้จริง...