สะบัดร้อนสะบัดหนาว : by ณรงค์ ปานนอก

ท่ามกลางความครุกรุ่นทางการเมือง ก็ยังพอได้ยินกิจกรรมที่น่าสนใจอยู่บางเรื่อง

นั่นคือ วันพุธที่ 13 พฤศจิกายนศกนี้ ประวัติศาสตร์ด้านการกสิกรรมของประเทศไทยคงได้จารึกวาระใหม่ขึ้นมาอีกกิจกรรมหนึ่ง นั่นคือ งานวันเก็บเกี่ยวข้าวหอมมะลิโลกปีที่ 1

จะเรียกว่าเป็นประเพณีใหม่ก็ได้ ที่จัดขึ้น ณ ลานหน้าสหกรณ์การเกษตรเพื่อการตลาดลูกค้า ธ.ก.ส. อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ ซึ่งมีพิธีเปิดอย่างเป็นทางการ โดย ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล ประธานมูลนิธิข้าวไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์

มีนายสุเมธ เหล่าโมราพร ประธานคณะผู้บริหารกลุ่มธุรกิจการค้าระหว่างประเทศ บริษัท ซี.พี.อินเตอร์เทรด จำกัด ในเครื่อเจริญโภคภัณฑ์ เป็นแม่งานสนับสนุน

ขาดไม่ได้คือ หน่วยงานของกรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ รวมทั้งข้าราชการระดับสูงของจังหวัดตั้งแต่ผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษลงมา เข้าร่วม ประเพณีใหม่นี้อย่างพร้อมเพรียง

วันเก็บเกี่ยวข้าวหอมมะลิโลก ปีที่ 1 จะไม่สมบูรณ์ตามองค์ประกอบหลัก หากไม่ย้อนไปถึงอดีตที่มาของการเริ่มต้นค้นพบ "ข้าวหอมมะลิ" ซึ่งเป็นที่รู้กันในวงการข้าวว่า "ปรมาจารย์แห่งการค้นพบข้าวหอมมะลิ" คือ ดร.สุนทร สีหะเนิน วัย 90 ปี อดีตข้าราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ผู้คลุกคลีเกี่ยวกับพันธุ์ข้าวมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2468

ท่านรับราชการมานานถึง 37 ปี และเป็น 1 ในคณะบุคคลชุดแรกที่คัดพันธุ์ข้าวที่ดีที่สุดเมื่อปี พ.ศ.2493 โดย ใช้เวลาทดสอบในพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ จนคัดได้ข้าวพันธุ์ "ขาวดอกมะลิ 105" ที่ให้ผลผลิตดีอยู่ในภาคอีสานและภาค เหนือ เช่นที่จังหวัดพะเยาและเชียงราย แต่ได้พุ่งเป้าไปเน้นส่งเสริมการปลูกที่อีสานตอนล่าง คือ สุรินทร์ ศรีสะเกษ บุรีรัมย์ ภายหลังได้ขยายไปยังอุบลราชธานี อำนาจเจริญ ยโสธร นครพนม สกลนคร ร้อยเอ็ด มหาสารคาม และ นครราชสีมา

เดิมชาวนาอีสานปลูกข้าวเหนียวเป็นหลักมากกว่า 32 ล้านไร่ แต่ได้พลิกผืนนาข้าวเหนียวมาปลูกข้าวเจ้าหอมมะลิแทนมากถึง 24 ล้านไร่ ทำให้ชาวนาอีสาน มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น จนมีการกล่าวขานด้วยความภูมิใจว่าเป็น "อีสานเขียว" เพราะผลพวงจากการปลูกข้าวหอมมะลินี่เอง

แผ่นดินไทยเป็นแหล่งกำเนิดพันธุ์ข้าวมากมายหลายชนิดที่เป็นอาหารหลัก ไม่ว่าจะเป็นข้าวเหนียวขาว ข้าวเหนียวดำ ข้าวปิ่นแก้ว ข้าวน้ำดอกไม้ ข้าวนางตานี ข้าวเสาไห้ ข้าวขาวตาแห้ง ข้าว กข.5 ข้าว กข.7 ข้าวไร่ ข้าวเหลืองอ่อน ข้าวสังข์หยด ฯลฯ กระทั่งพันธุ์ข้าวที่มีชื่อน่าตกใจว่า "ข้าวลืมผัว" จนหน่วยงานกรมการข้าวได้พัฒนาพันธุ์ข้าวในเชิงพาณิชย์สามารถส่งออกจำหน่ายไปต่างประเทศ นำเงิน ตราต่างชาติเข้ามาหล่อเลี้ยงคนไทยเป็นมูลค่ามหาศาล อีกทั้งส่งออกข้าวเป็นอันดับ 1 ของโลกมาเป็นเวลายาวนาน

พันธุ์ข้าวต่างๆ ได้มีการผสมส่งขายไปตลาดต่างประเทศหลายชนิดหลายเกรด เช่นข้าว 5% ข้าว 10% ข้าว 100% ข้าวคุณภาพต่ำไปจนถึงข้าวนึ่ง

แต่พันธุ์ข้าวที่สามารถแข่งขันกับข้าวพันธุ์อื่นๆ ของต่างประเทศที่ว่าดี หรือรสชาติเป็นเลิศ เช่น ข้าวบาสมาติของอินเดีย หรือข้าวญี่ปุ่น แต่ก็ยังไม่มีข้าวพันธุ์ ใดที่มีกลิ่นหอม รสอร่อยเท่า คือ ข้าวขาวดอกมะลิ 105 หรือที่เรียกกันติดปากว่า "ข้าวหอมมะลิ"

ต่างชาติทั่วโลกรู้จักในชื่อว่า ข้าวหอมมะลิไทย (Thai Jasmine rice)

ข้าวหอมมะลิจึงกลายเป็นพันธุ์ข้าวที่ดี เด่น ดังตลอดมา และเป็นที่ต้องการ ของตลาดต่างประเทศมากขึ้นๆ จนสร้างมูลค่าเพิ่ม (Value add) ในตลาดข้าวสูงกว่าข้าวพันธุ์อื่นๆ กระจายไปสู่ประชากรทั่วโลกไม่น้อยกว่า 150 ประเทศ ต่างชื่นชอบและติดใจนิยมสั่งซื้อไปบริโภคเป็นอาหารหลักประจำวัน

จึงไม่ใช่เรื่องแปลก ถ้าหน่วยงานหรือองค์กรทั้งภาครัฐและเอกชนใดจะร่วม กันยกย่องเชิดชูให้ข้าวหอมมะลิเป็นพันธุ์ข้าวพิเศษ สมควรบันทึกเป็นประวัติศาสตร์ เกี่ยวกับพันธุ์ข้าวดีเด่นของโลก และช่วยกันจัดให้เป็นประเพณียิ่งใหญ่เพื่อรำลึกถึง วันเก็บเกี่ยวข้าวหอมมะลิโลกปีที่ 1Ž ให้กับแผ่นดินไทย

อันเป็นนิมิตหมายว่า วันเก็บเกี่ยวข้าวหอมมะลิไทยจะเป็นวันสำคัญของข้าว หอมมะลิโลก เป็นปีที่ 2 ปีที่ 3 และปีต่อๆ ไปอีกนานเท่านาน

มันดีกว่าวันฮาโลวีน วันฟูลมูน หรือวันที่เลวร้ายของบางสังคมบนโลกใบนี้มิใช่หรือ?