วิกฤติไม่เคยเป็นปัญหาอุปสรรค สำหรับผู้ประกอบธุรกรรมใดๆที่ประกอบสัมมาอาชีวะด้วยไหวพริบ ปฏิภาณ และสติปัญญา แต่ในทางตรงกันข้าม กลับกลายเป็นโอกาสทองในการขยายอาณาจักรธุรกิจให้ยิ่งใหญ่ได้อย่างง่ายดาย

รูปธรรมแห่งการใช้สติปัญญาพลิกวิกฤติเป็นโอกาส เติมเต็มความยิ่งใหญ่แก่อาณาจักรธุรกิจที่เห็นเด่นชัดที่สุดตอนนี้มีอยู่ 2 กรณี

กรณีแรก คือกลุ่มเจ้าสัวเจริญ สิริวัฒนภักดี เจ้าสัวใหญ่ค่ายไทยเบฟ และเบอร์ลี่ยุคเกอร์ ที่อาศัยจังหวะวิกฤติเศรษฐกิจรุกเข้ากินรวบอาณาจักรธุรกิจ "เอฟแอนด์เอ็น" จากกลุ่มทุนเนเธอร์แลนด์ และกลุ่มทุนสิงคโปร์ สถาปนาตัวเองเป็น "ฮ่องเต้แห่งวงการเครื่องดื่มระดับโลก"

กรณีถัดมา คือกลุ่มเจ้าสัวธนินท์ เจียรวนนท์ เจ้าสัวใหญ่แห่งค่ายซีพี-ทรู-ซีพีออลล์ที่ฉกฉวยจังหวะความวูบวาบทางเศรษฐกิจ ในการรุกเข้าสู่ธุรกิจสถาบันการเงิน ด้วยการฮุบกิจการ "ผิงอันอินชัวรันซ์" ของจีน และยกระดับความเป็น "จักรพรรดิแห่งยุทธจักรค้าปลีก-ค้าส่ง" ด้วยการกินรวบ "สยามแม็คโคร" จากกลุ่มทุนเนเธอร์แลนด์

ปฏิบัติการต่อยอดธุรกิจของ 2 เจ้าสัวสัญชาติไทย ล้วนฉวยโอกาสในจังหวะที่ค่าเงินบาทแข็งตัว ในการลงมือ แทนที่จะมัวร้องแรกแหกกระเชอโหวกเหวกโวยวายให้ใครต่อใคร "ช่วยด้วยๆ"

อีกกลุ่มทุนที่ได้ดิบได้ดีในห้วงจังหวะที่ระบบเศรษฐกิจลูกผีลูกคนแบบนี้ ได้แก่ค่ายมูดีส์อินเวสเตอร์เซอร์วิส สัญชาติอเมริกัน ที่มีอายุการดำเนินงานต่อเนื่องยาวนานกว่า 104 ปีและมี "วอร์เรน บัฟเฟตต์" เจ้าของฉายา "พ่อมดแห่งตลาดหุ้นวอลล์สตรีท" เป็นผู้ถือหุ้นรายใหญ่ที่สุดในตอนนี้

เฉพาะช่วงไตรมาสแรกของปีนี้ "ค่ายมูดีส์" กวาดรายได้จากการขายบริการจัดอันดับความน่าเชื่อถือทางธุรกิจไปแล้ว 731.8 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้นร้อยละ 13 จากระยะเวลาเดียวกันของปีที่แล้ว ส่งผลให้กำไรขยับตัวสูงขึ้นร้อยละ 8.6 เป็น 188.4 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และถือเป็นการทำกำไรต่อเนื่องกันถึง 13 ไตรมาส

ย้อนกลับไปเมื่อสิ้นปี 2555 ที่ผ่านมา ยอดกำไรของค่ายมูดีส์อยู่ที่ 690 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งถือเป็นผลกำไรที่ดีที่สุดในรอบ 5 ปี กระทั่งไปมีส่วนผลักดันราคาหุ้นให้ดีดตัวพุ่งขึ้นไปถึงร้อยละ 53 ในรอบปีที่ผ่านมา

"สแตนดาร์ดแอนด์พัวร์ส" ซึ่งเป็นสำนักจัดอันดับความน่าเชื่อถือสัญชาติอเมริกันอีกแห่งหนึ่ง ก็ได้รับผลดีจากวิบากกรรมของระบบเศรษฐกิจ ที่ช่วยดันผลกำไรในช่วงปี 2555 ที่ผ่านมาให้บวมเปล่งปลั่งขึ้นร้อยละ 20.4 เป็น 561 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

ปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผลประกอบการของธุรกิจการจัดอันดับความน่าเชื่อถือทางธุรกิจดีขึ้น ท่ามกลางพายุเศรษฐกิจที่กระโชกแรง มีสาเหตุมาจากความต้องการข้อมูลเกี่ยวกับการจัดอันดับความน่าเชื่อถือ สำหรับใช้ประกอบการตัดสินใจลงทุนที่เพิ่มสูงขึ้นมาก เพื่อลดความเสี่ยงจากการตัดสินใจลงทุนผิดพลาดให้เหลือน้อยที่สุด

"อาดิดาส" เจ้ายุทธจักรผลิตภัณฑ์เครื่องกีฬาระดับโลก สัญชาติเยอรมัน ก็เป็นอีกกิจการหนึ่งที่มีผลประกอบการยอดเยี่ยมภายใต้อิทธิพลครอบงำจากพายุเศรษฐกิจ

ในช่วงเวลา 3 เดือนแรกของปีนี้แม้ค่ายอาดิดาส จะทำรายได้พลาดเป้าไปเล็กน้อย แทนที่จะทำได้ 3,760 ล้านยูโร ก็ทำได้เพียง 3,750 ล้านยูโร แต่ผลกำไรกลับดีเกินความคาดหมาย และเข้าขั้น "หักปากกาเซียน"

บรรดานักวิเคราะห์ธุรกิจหลายราย เคยปรามาสไว้ล่วงหน้าว่าผลกำไรไตรมาสแรกของค่ายอาดิดาส น่าจะแย่กว่าที่เคยทำได้ในช่วงเวลาเดียวกันของปีที่แล้วคือ 308 ล้านยูโร และไม่น่าจะสูงไปกว่า 298.5 ล้านยูโร แต่เอาเข้าจริงผลกำไรที่ทำได้ไม่เพียงสูงเกินคาดเท่านั้น แต่ยังพุ่งทะลุยอดกำไรในช่วงเดียวกันของปีที่แล้วไปแตะระดับ 403 ล้านยูโร กระทั่งดันระดับราคาหุ้นให้พุ่งขึ้นไปสร้างสถิติสูงสุดใหม่เหนือระดับ 84 ยูโร

แรงหนุนที่สร้างผลกำไรเกินคาดแก่ค่ายอาดิดาส มาจากการปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ธุรกิจของคณะผู้บริหารปัจจุบันที่ใช้สติปัญญาพัฒนากลุ่มผลิตภัณฑ์คุณภาพสูง เจาะฐานลูกค้ากลุ่มใหม่ๆ แทนที่จะก้มหน้าก้มตาจับเจ่าหากินกับลูกค้ากลุ่มเดิมๆ

ยิ่งไปกว่านั้นค่ายอาดิดาส ยังพัฒนาช่องทางการจัดจำหน่าย ด้วยการสร้าง "อาดิดาสช็อป" ของตัวเองขึ้นมา แทนที่จะขายผ่านตัวแทน หรือร้านค้าแบบเดิมๆ

ทุกวิกฤติย่อมมีโอกาสเสมอ สำหรับนักธุรกิจ นักลงทุนที่ทำมาหากินด้วยสมอง ไม่ใช่ปาก