นักวิชาการแนะแรงงานเร่งปรับทักษะสู้ AI

วันอังคารที่ 06 สิงหาคม พ.ศ. 2562

นักวิชาการแนะแรงงานเร่งปรับทักษะสู้ AI


DPUX มธบ. เปิดผลวิจัยชิ้นแรกของไทยด้านทักษะแรงงานในอนาคต ระบุเทคโนโลยีปัญหาประดิษฐ์- AI ก้าวหน้ารวดเร็ว เตรียมเข้ามาทำงานแทนมนุษย์ เผยเทคโนโลยี AI ช่วงแรกยังเก่งไม่เท่าคน เชื่ออีก 50 ปีข้างหน้าฝีมือเหนือมนุษย์ เผย ทักษะที่จำเป็นในอนาคตสำหรับแรงงานในทศไทยต้องมีความสร้างสรรค์ ใช้เครื่องมือดิจิทัล และทำงานเป็นทีมมากขึ้น  ระบุปัญหา-อุปสรรคที่พบคือ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องยังไม่มีการวางแผน-ลงทุนเให้บุคลากร จี้รัฐออกนโยบายอุดหนุนเอกชน  

                ดร.พณชิต กิตติปัญญางาม ผู้อำนวยการสถาบัน DPU X แห่งมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์(มธบ.) และหนึ่งในผู้ร่วมศึกษาวิจัยเรื่อง ทักษะแรงงานในอนาคตของไทย (Skill Set for Future Workforce in Thailand)  เปิดเผยว่า การพัฒนาเทคโนโลยีที่ก้าวไปอย่างรวดเร็ว และปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligent : AI) เริ่มมีบทบาทมากขึ้น โดยในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา มีงานเขียน บทความ งานวิจัย จากทั่วโลกนำเสนอเรื่องของ AI และผลกระทบที่จะเกิดกับแรงงานมนุษย์ เมื่อ AI สามารถทำงานทดแทนทักษะบางอย่างของมนุษย์  รวมถึงแรงงานต้องปรับตัวอย่างไรเพื่อให้อยู่รอดจากการเพิ่มขึ้นของ AI เหตุนี้ จึงเป็นที่มาของการศึกษาวิจัยเรื่อง ทักษะแรงงานในอนาคตของไทย (Skill Set for Future workforce in Thailand) โดย สถาบัน DPU X แห่งมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ เนื่องจากสถาบันการศึกษาจำต้องปรับเปลี่ยนรูปแบบการเรียนการสอนที่สามารถตอบสนองความต้องการของแรงงานและผู้ประกอบการเพื่อสร้างแรงงานที่มีทักษะพร้อมในการทำงานในอนาคต ดังนั้น ผลงานวิจัยดังกล่าวนอกจากเป็นเครื่องมือช่วยในเรื่องการปรับหลักสูตรการเรียนการสอนให้สอดรับกับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของเทคโนโลยีได้แล้ว ยังเป็นข้อมูลสำหรับประชาชนทั่วไป ได้สร้างความเข้าใจเกี่ยวกับผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับแรงงานมนุษย์ เมื่อ AI เริ่มถูกนำมาใช้งานมากขึ้น

                ดร.พณชิต กล่าวด้วยว่า  งานวิจัยดังกล่าวมีคณะผู้ร่วมวิจัยประกอบด้วย อาจารย์ดวงจันทร์ วรคามิน ผู้รับผิดชอบหลักสูตรเศรษฐศาสตร์ วิทยาลัยบริหารธุรกิจนวัตกรรมและการบัญชี และ ผศ.ไพรินทร์ ชลไพศาล ผู้ชำนาญการอาวุโส ศูนย์บริหารวิชาศึกษาทั่วไป มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์  โดยศึกษาชุดทักษะแรงงานในอนาคตของไทย (Future Workforce) ผ่านช่วงเวลา (Timeline) ใน 3 ช่วงเวลา คือ ช่วงพัฒนา AI (2020-2029) ช่วงทำงานร่วมกับ AI (2030-2049) และช่วงอยู่กับ AI (2050-2060) การทำงานของแรงงานไทยในอนาคตจะต้องมี Skill Set อะไรบ้าง

                ทั้งนี้  วิธีศึกษาวิจัย  (Methodology) มี 2 ขั้นตอน คือ  1.เทคนิค Delphi analysis โดยนำข้อมูลที่ได้จากการศึกษาเบื้องต้นไปสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการ ผู้บริหาร (Top visionary) เพื่อระดมความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญที่มีต่อสถานการณ์ว่ามีความเหมือนหรือแตกต่างจากสถานการณ์ในการศึกษาครั้งนี้อย่างไร 2.การวิเคราะห์ด้วยเทคนิค PESTEL Analysis ใช้ในการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอกที่ส่งผลต่อชุดทักษะแรงงานในอนาคตได้แก่  1) ปัจจัยด้านการเมือง (Politics) เช่น ความมั่นคงของรัฐบาล แนวโน้มการออกกฎระเบียบใหม่ นโยบาย รัฐบาลต้องลงทุนในการพัฒนาและวิจัย ฯลฯ   2) ปัจจัยด้านเศรษฐกิจ (Economic) เช่น การเติบโตของเศรษฐกิจ ต้นทุน ค่าแรง ระดับรายได้ 3 ) ปัจจัยด้านสังคม (Social)  เช่น การเติบโตของประชากรและอายุ การเปลี่ยนแปลงสังคมและวัฒนธรรม 4) ปัจจัยด้านเทคโนโลยี (Technology)  เช่น การเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีใหม่ ผลกระทบทางอินเตอร์เน็ต การวิจัยพัฒนา  5) ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม (Environment) เช่น สภาพภูมิอากาศ ธรรมชาติรอบตัวมนุษย์ ความเสี่ยงจากภัยธรรมชาติ 6)ปัจจัยด้านกฏหมาย (Legal) เช่น กฏข้อระเบียบบังคับต่างๆ

                จากผลการศึกษาพบว่า ช่วงที่ 1 ตั้งแต่ปี คศ.2020-2029 เป็นช่วงพัฒนา AI โดย AI ยังไม่เก่งเท่ามนุษย์ เมื่อ AI มีความสามารถเท่ามนุษย์ AI จะเปรียบเสมือนมนุษย์ที่ยังไม่เก่งมาก ยังไม่มีความคิดสร้างสรรค์ จึงสามารถทดแทนแรงงานบางอย่างได้ที่ไม่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์  ดังนั้น ช่วงเวาลานี้ทักษะที่จำเป็นสำหรับมนุษย์ ได้แก่  การออกแบบแนวคิด หรือ ความคิด (Design Thinking / Design mindset)  การเปลี่ยนแปลงแนวคิดที่พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา (adaptive thinking )   การใช้เทคโนโลยีแบบโมบาย (Mobile technology)  การทำงานร่วมกันเป็นทีม (collaboration) ในลักษณะ visual  โดยทีมไม่ต้องอยู่ในออฟฟิศด้วยกัน ทำงานที่ไหนก็ได้ สิ่งที่ AI ทำไม่ได้ คือ การใช้ความสามารถหรือทักษะของมนุษย์ในการตัดสินใจเกี่ยวกับความรู้สึก ทักษะด้านการเขียน Code ทักษะการใช้ New media เป็นช่วงของการเตรียมพร้อมของมนุษย์ในการบริหารจัดการข้อมูลขนาดใหญ่

                ช่วงเวลาที่ 2 คศ.2030-2049  เป็นช่วงของการทำงานร่วมกับ AI มนุษย์ต้องมีการพัฒนา Skill set เช่นกัน  มีการเปลี่ยนแปลงแนวความคิดในการทำงานใหม่อย่างเต็มรูปแบบ ทักษะการเรียนรู้สามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา ช่วงนี้แม้ว่าคนจะทำงานร่วมกับ AI เต็มรูปแบบ แต่ทักษะทางสังคมที่มีผลต่ออารมณ์ของคนก็มีความสำคัญเช่นกัน ( Social and emotion skills ) แม้ว่าเป็นช่วงที่ AI ช่วยทำงาน แต่มนุษย์ต้องทำงานไปด้วยกันกับ AI โดยเน้นการใช้ทักษะคิดวิเคราะห์ (analysis skill) การสร้างมูลค่า (Value Creation) ให้กับสินค้าหรือบริการ   ช่วงเวลาที่ 3 คศ.2050-2060 เป็นช่วงที่ชีวิตอยู่กับ AI การพัฒนา AI ไปถึงขั้นที่ก้าวหน้าเหนือกว่ามนุษย์เป็นพันเท่า สามารถทำงานทดแทนแรงงานมนุษย์ได้อย่างเต็มรูปแบบ ดังนั้น แรงงานมนุษย์ต้องมี skill set เพื่อการใช้ชีวิตที่มี AI ทำงานแทนคน เช่น  การทำงานร่วมกันแบบ virtual ที่มีการใช้programming and consultantเป็นหลัก มีอาชีพใหม่ๆ เกิดขึ้น เช่น  อาชีพที่ปรึกษาด้านปรัชญา  นักออกแบบห้องเสมือนจริง  นักออกแบบอาชีพ นักออกแบบเวลาว่าง เป็นต้น

                ดร.พณชิต กล่าวอีกว่า สำหรับประเทศไทย การเปลี่ยนแปลงตามช่วงเวลาดังกล่าวคงมาช้ากว่าต่างประเทศ Skill set ที่เกี่ยวข้องกับผู้สร้าง AI เป็นได้น้อยมาก บริษัท ผู้สร้าง AI มีน้อย เราจะเป็นผู้ใช้ AI มากกว่า  ดังนั้น Skill set ของประเทศไทยอาจไปได้ไม่ถึงต่างประเทศ ซึ่งทักษะที่ควรจะมีในปัจจุบันนี้ในมุมมองของผู้เชี่ยวชาญประกอบด้วย 

                Creativity ความคิดสร้างสรรค์ เข้าใจเทคโนโลยี มี Soft skills และ analysis skills นำข้อมูลไปใช้งานให้เกิดประโยชน์

                Digital skills การใช้เครื่องมือทางดิจิทัล ใช้ AI ได้โดยที่ไม่ต้องเป็นโปรแกรมเมอร์ เช่น ทำ Pilot กับลูกค้าที่เป็น accounting financeเข้ามาแล้วสอนให้เขารู้จักใช้เครื่องมือเขาสามารถนำไปใช้ในการ innovation ในงานได้

                Quantitative analytical and statistical skills จะใช้ AI ต้องมีความรู้ Basic เรื่อง Data และ Big data  Mind Set การเตรียมความพร้อมในการปรับตัวทั้งรูปแบบในการทำงาน พร้อมการเรียนรู้ตลอดเวลา คนแต่ละช่วงอายุจะมีการ upskill และ reskill ที่แตกต่างกัน

                People Management Skill   ปัจจุบันและอนาคตต้องมีการทำงานเป็นทีมมากขึ้น เยาวชนในยุคปัจจุบันจึงต้องรักษาสมดุลระหว่าง Hard Skill   และ   Soft Skill รวมถึง   Social Intelligenc Coding เป็นการฝึก Logic ในการคิดระบบ กระบวนการคิด เมื่อโตขึ้นจะสามารถพัฒนาเป็นการเชียนโปรแกรมก็จะเข้าใจมากขึ้น และ Coding จะเสริมสร้างเรื่องของ Cognitive Information Management

                Biotech Literacy การวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้มาจากการเคลื่อนไหว หรือ Motion ทั้งหลาย ข้อมูลระดับยีนส์ ข้อมูลระดับ DNA

                Data Skill คือ การใช้ข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ เข้าใจการวางโครงสร้างของข้อมูล สามารถวิเคราะห์ข้อมูลได้และต่อยอด เชื่อมโยง (Data Architect)

                Internationalization ทักษะในการมองโลก การเก็นโลก และการเข้าใจโลก

                Digital Footprint เยาวชนต้องเข้าใจ และตระหนักในการบันทึกอะไรไว้ใน Digital บ้าง มีพฤติกรรมอย่างไร ควรต้องเริ่มปลูกฝังการใช้ชีวิตบนดิจิทัล

                ดร.พณชิต กล่าวด้วยว่า สำหรับสรุปผลการศึกษาเบื้องต้น ถึงแม้ว่างานการศึกษาจากต่างประเทศจะมีการคาดการณ์ทักษะในอนาคตไปยาวไกลถึง 50 ปีข้างหน้า  แต่ผู้เชี่ยวชาญที่ทีมนักวิจัยไปสัมภาษณ์ต่างมีความเห็นว่า เป็นการคาดการณ์ที่ไกลเกินไป ประกอบกับการเปลี่ยนแปลงในโลกปัจจุบัน ใช้เวลาในการเปลี่ยนแปลงสั้นมาก ความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องทักษะในอนาคตจึงมอง ณ ปัจจุบัน ไปจนถึงช่วงปี 2029 (ช่วงที่ 1 ในการศึกษาของงานศึกษานี้) ทักษะที่จำเป็นในอนาคตสำหรับแรงงานในประเทศไทย ประกอบด้วย  Creativity , Digital skills, Quantitative analytical , statistical skill  and People Management Skill  เป็นต้น ซึ่งล้วนเป็นทักษะด้าน Soft Skills ทั้งสิ้น ส่วนปัญหาและอุปสรรคที่คัญคือ องค์กรจำนวนมากยังไม่มีการวางแผนและการลงทุนเกี่ยวกับเรื่องการพัฒนาทักษะเหล่านี้ให้กับบุคลากรในหน่วยงาน บุคลากรเองก็ยังไม่มีการวางแผนในการพัฒนาตนเองเนื่องจากต้นทุนในการ reskill และupskill นั้นยังสูงมาก 

                ในขณะเดียวกัน ถ้าภาครัฐสามารถเข้ามาเป็นตัวกลางในการทำให้ปัญหาและอุปสรรคเหล่านี้ลดน้อยลง เช่นออกนโยบายเกี่ยวกับการนำค่าใช้จ่ายในส่วนของการ reskill และ upskill มาลดหย่อนภาษี หรือให้เงินสนับสนุนจะทำให้การพัฒนาทักษะแรงงานในอนาคตมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับพัฒนาประเทศในอนาคต



บริษัท สมาร์ท โกลด์ มีเดีย กรุ๊ป จำกัด SMART GOLD MEDIA GROUP CO.,LTD. ติดต่อสอบถาม ID Line : @siamturakij และ ฝ่ายโฆษณา siamturakijadvertising@gmail.com
© 2013 สยามธุรกิจ