โลกธุรกิจการเดินทางในแดนซามูไร กำลังเคลื่อนตัวไปสู่จุดเปลี่ยนครั้งสำคัญ ทั้งในมิติของการเดินทางเพื่อการท่องเที่ยว และในมิติของการเดินทางเพื่อการทำมาหากิน เมื่อสายการบินราคาประหยัดแทรก ตัวเข้าไปเป็นทางเลือกใหม่ นอกเหนือจากรถไฟความเร็วสูงที่ผูกขาดการครองใจนักเดินทางต่อเนื่องยาวนานมาก ถึง 49 ปี

ปรากฏการณ์ความเปลี่ยนแปลงของโลกธุรกิจการเดินทางระหว่างเมืองในญี่ปุ่น เริ่มเห็นชัดเจนเมื่อปี2555 ที่ผ่านมา เมื่อ 3 สายการบินน้องใหม่เปิดให้บริการแก่นักเดินทางในราคาประหยัด ที่อยู่ในระดับใกล้เคียงกับอัตราค่าโดยสารรถไฟความเร็วสูง แต่มีความได้เปรียบด้านความรวดเร็วที่เหนือกว่า

3 สายการบิน "ป้ายแดง" ที่แจ้งเกิดเป็น "หนามยอกอก" ธุรกิจให้บริการเดินรถไฟความเร็วสูงได้แก่สายการบินพีช สายการบินเจ็ทสตาร์ แจแปน และสายการบินแอร์เอเชียแจแปน

ในเบื้องต้นเส้นทางบินของสายการบินราคาประหยัดประเดิมด้วยการชิมลางใน 2 เส้นทางบินคือระหว่างโอซาก้ากับคาโงชิม่า และเส้นทางบินระหว่างโตเกียว กับโอซาก้า

ในส่วนของการให้บริการในเส้นทางบินระหว่างโอซาก้า กับคาโงชิม่า ไปทับเส้นผลประโยชน์ของเส้นทางเดินรถไฟความเร็วสูงของบริษัทเวสต์ แจแปนเรลเวย์ และบริษัทคิวชูเรลเวย์ เข้าอย่างจัง กระทั่งทั้ง 2 บริษัทเดินรถไฟความเร็วสูงต้องยอม กัดฟันจัดรายการส่งเสริมการขายเป็นระยะเวลา 3 เดือน เพื่อดึงดูดผู้โดยสาร ด้วยการทุบราคาจำหน่ายตั๋วลงถึงร้อยละ 34 โดยมีผลตั้งแต่เดือนกรกฎาคมนี้เป็นต้นไป

อาการตื่นตัวของบริษัทเวสต์แจแปนเรลเวย์ ต่อการเปิดเส้นทางบินของสายการบินราคาประหยัด เป็นผลพวงมาจากการประเมินผลกระทบต่อผลประกอบการพบว่า จะทำให้กำไรจากการดำเนินงานในรอบปีนี้มีแนวโน้มลดลงร้อยละ 4.5 ขณะที่รายได้ จากการให้บริการจะขยับตัวเพิ่มขึ้นเพียงแค่ร้อยละ 0.9 เท่านั้น

สำหรับเส้นทางบินระหว่างโตเกียว กับโอซาก้า ก็ไปทับเส้นผลประโยชน์เส้นทางเดินรถไฟความเร็วสูงของบริษัทเซ็นทรัลแจแปนเรลเวย์ ซึ่งเป็นยักษ์ใหญ่หมายเลข 1 ในธุรกิจเดินรถไฟความเร็วสูงของญี่ปุ่นเข้าอย่างจัง

อย่างไรก็ตาม บริษัทเซ็นทรัลแจแปนเรลเวย์ ยังไม่แสดงปฏิกิริยาใดๆ ออกมา เพื่อปกป้องการสูญเสียผู้โดยสาร เนื่องจากความถี่ของเที่ยวบินยังมีเพียงแค่วันละ 96 เที่ยว และปริมาณการให้บริการ ผู้โดยสารในแต่ละเที่ยวบินมีแค่ 180 คนเท่านั้น ซึ่งถือว่า "จิ๊บจ๊อย" อย่างยิ่ง เมื่อเทียบกับจำนวนเที่ยวการเดินรถไฟที่มีอยู่ถึงวันละ 250 เที่ยว และปริมาณการให้บริการผู้โดยสารต่อเที่ยวที่สูงถึง 540 คน

กระนั้นก็ตามที นักวิเคราะห์ธุรกิจเชื่อว่าในอนาคตอันใกล้นี้บริษัทเซ็นทรัลแจแปน น่าจะต้องมีการปรับลดอัตราค่าโดยสารลงมา เพื่อรักษาฐานลูกค้าอย่างยากจะหลีกเลี่ยงได้

การเกิดขึ้นของสายการบินราคาประหยัดไม่เพียงจะเป็นชนวนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการเดินทางในญี่ปุ่นที่ส่งผลกระทบต่อการดำเนินกิจการเดินรถไฟความเร็วสูงเท่านั้น แต่ยังจะกดดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อธุรกิจการให้บริการทางการบินในประเทศญี่ปุ่น ที่มีมูลค่ามหาศาลถึงปีละ 19,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 570,000 ล้านบาท ซึ่งถูกผูกขาดโดย 2 สายการบินอย่างแจแปนแอร์ไลน์ และออลนิปปอนแอร์เวย์อย่างแน่นอน

ตลาดการให้บริการเพื่อการเดินทางในญี่ปุ่นกำลังกลายเป็นสมรภูมิการต่อสู้ที่ดุเด็ดเผ็ดร้อนระหว่างธุรกิจการบินและธุรกิจการเดินรถไฟความเร็วสูงไปแล้ว