เมื่อวันที่ 9 ต.ค. 2561 ที่ผ่านมา เป็นวันคล้ายวันสถาปนาสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) และกรมทางหลวงชนบท (ทช.) ครบรอบ 16 ปี โดยทั้ง 2 หน่วยงานนั้น ได้อยู่ภายใต้ร่มเงาของกระทรวงคมนาคม ที่มีภารกิจสำคัญที่จะทำให้โครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมของไทยสมบูรณ์

นายอาคม เติมพิทยาไพสิฐ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม เปิดเผยว่า สนข. ถือเป็นองค์กรที่เปรียบเสมือน “คลังสมอง” ของกระทรวงคมนาคม โดยตลอดระยะเวลา 16 ปีที่ผ่านมา สนข. ได้ปฏิบัติภารกิจหน้าที่และมีบทบาทในการเสนอแนะนโยบายและจัดทำแผนยุทธศาสตร์ แผนแม่บท แผนงานต่างๆ ด้านการขนส่งและจราจรทั้งทางถนน ทางราง ทางน้ำ และทางอากาศ รวมทั้งผลักดันขับเคลื่อนแผนงาน/โครงการ/มาตรการต่างๆ ให้เกิดผลสำเร็จอย่างเป็นรูปธรรม เพื่อบรรลุเป้าหมายในการยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชน การขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ และพร้อมรองรับการขยายตัวและการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น เช่น การจัดทำยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งของไทย ระยะ 20 ปี  (พ.ศ. 2561 - 2580), การจัดทำยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่งของไทย ระยะ 8 ปี ตั้งแต่ พ.ศ. 2558-2565, การจัดทำแผนพัฒนาระบบขนส่งมวลชนทางรางในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล, การจัดทำยุทธศาสตร์การพัฒนาขนส่งทางอากาศของประเทศไทย ระยะ 15 ปี (พ.ศ. 2562 - 2576), การจัดทำแผนแม่บทบูรณาการพัฒนาระบบการจราจรในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล, การพัฒนาระบบตั๋วร่วม, การพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะในเมืองภูมิภาค, การกำหนดมาตรการความปลอดภัยช่วงเทศกาลต่างๆ และการจัดทำแผนแม่บทการพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกด้านคมนาคมขนส่งสำหรับคนทุกคน

ด้าน นายสราวุธ ทรงศิวิไล ผู้ตรวจราชการกระทรวงคมนาคม รักษาราชการแทนผู้อำนวยการ สนข. กล่าวว่า นับจากวันก่อตั้ง สนข. จนกระทั่งถึงปัจุบัน (พ.ศ. 2545-2561) เป็น 16 ปีที่ สนข. ต้องเผชิญกับอุปสรรคปัญหา ความท้าทาย และบริบทการเปลี่ยนแปลงที่ส่งผลกระทบต่อการพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งของประเทศมาโดยตลอด ดังนั้นทิศทางของนโยบายและแผนด้านการคมนาคมขนส่งของประเทศตลอดช่วงระยะเวลาดังกล่าว จึงมุ่งใช้ประโยชน์จากภาคการคมนาคมขนส่งในการ “ชี้นำ” การพัฒนาประเทศบนพื้นฐานของการพัฒนาอย่างยั่งยืนใน 3 มิติ ประกอบด้วย 1.ส่งเสริมสังคมและคุณภาพชีวิต โดยใช้ประโยชน์จากโครงสร้างพื้นฐานที่พัฒนาขึ้นแล้ว ให้คุ้มค่า ให้ความสำคัญกับการบำรุงรักษา เพิ่มมาตรฐาน ความปลอดภัย ในราคาที่เหมาะสม ตลอดจนพัฒนาโครงข่ายระบบขนส่งมวลชนในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑลให้มีความสมบูรณ์ เกิดความสะดวก รวดเร็ว ปลอดภัย ประหยัดเวลา และลดการใช้พลังงาน ควบคู่ไปกับการกระจายการพัฒนาไปสู่ภูมิภาคเพื่อให้ประชาชนทุกคนสามารถเข้าถึงบริการได้อย่างทั่วถึง เพียงพอ และสอดคล้องกับความต้องการของพื้นที่  

2.พัฒนาเศรษฐกิจ โดยพัฒนาโครงข่ายและระบบบริหารจัดการโลจิสติกส์ให้เชื่อมโยงกันอย่างบูรณาการ ขยายขีดความสามารถของโครงข่ายการขนส่งทางราง ทางน้ำ ทางอากาศ เชื่อมโยงเขตเศรษฐกิจ เขตการค้าชายแดน รองรับการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ (Multimodal) เพื่อเสริมสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันของภาคธุรกิจ ส่งเสริมด้านการค้า การลงทุน และการท่องเที่ยวระหว่างประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันระดับอนุภูมิภาคภายใต้กรอบความร่วมมือต่างๆ

และ3. ประหยัดพลังงาน และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมทั้งส่งเสริมให้ปรับเปลี่ยนการใช้พลังงานในภาคการขนส่งไปสู่รูปแบบที่มีต้นทุนต่ำ โดยเฉพาะการพัฒนาระบบขนส่งทางราง ทางน้ำ และทางท่อให้มากขึ้น รวมถึงการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีด้านการขนส่งที่ทันสมัย ประหยัดพลังงาน และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม 

ขณะที่ นายพิศักดิ์ จิตวิริยะวศิน อธิบดีกรมทางหลวงชนบท กล่าวว่า ปัจจุบัน ทช. มีถนนโครงข่ายในความรับผิดชอบทั่วประเทศ จำนวน 3,267 สายทาง ระยะทางรวม 47,960 กิโลเมตร สำหรับในปีงบประมาณ 2561 ที่ผ่านมา ทช.ได้รับงบประมาณทั้งสิ้น 46,335 ล้านบาท  สิ้นปีงบประมาณ 2561 เบิกจ่ายไปแล้ว จำนวน 41,586 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 89.75 ในปีงบประมาณ 2561 มีโครงการที่ ทช. ได้ดำเนินการก่อสร้างแล้วเสร็จสมบูรณ์ เช่น ทางต่างระดับบนถนนสายแยก ทล. 33 – ด่านผ่านแดนบ้านคลองลึก อ.อรัญประเทศ จ.สระแก้ว , สะพานข้ามทางรถไฟและอุโมงค์ลอดทางรถไฟ จุดตัดทางรถไฟกับถนนทางหลวงชนบทสาย ปข.1021 แยก ทล.4 – บ้านหน้าป้อม อ.สามร้อยยอด จ.ประจวบคีรีขันธ์ , ถนนเข้าสู่แปลงปลูกเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทาน อ.ลำปลายมาศ จ.บุรีรัมย์ , ถนนสาย ง1 ง2 ง4 และ ง5 ผังเมืองรวมเมืองเพชรบูรณ์ จ.เพชรบูรณ์ , ถนนเลียบชายฝั่งทะเลด้านตะวันตกของอ่าวไทย สายบ้านท่าม่วง –บ้านบางเบิด อ.บางสะพานน้อย จ.ประจวบคีรีขันธ์ ถนนสายแยก ทล.3201 – บ้านบางจาก อ.ปะทิว จ.ชุมพร สายทางเข้าน้ำตกห้วยเนียง อ.กระบุรี จ.ระนอง โครงการหน้าโรงเรียนปลอดภัย จำนวน 474 แห่ง และยังมีโครงการที่จะก่อสร้างแล้วเสร็จในช่วงปลายปี 2561 เพื่อเป็นของขวัญปีใหม่ให้กับประชาชนอีก 1 โครงการ คือ โครงการก่อสร้างถนนต่อเชื่อมถนนราชพฤกษ์ – ถนนกาญจนาภิเษก (แนวเหนือ-ใต้)

นอกจากนี้ ยังมีโครงการสำคัญที่อยู่ระหว่างดำเนินการ อาทิ โครงการก่อสร้างถนนสายแยก ทล.1098 – ทล.1 อ.เมือง จ.เชียงราย ระยะทาง 28.780 กิโลเมตร , โครงการก่อสร้างขยายถนนกัลปพฤกษ์ (ช่วงกาญจนาภิเษก – ถนนราชพฤกษ์) ระยะทาง 7.602 กิโลเมตร และขยายถนนราชพฤกษ์ระยะที่ 2 (ตอนที่ 3) (กม.22+900 – กม.31+250) ช่วงถนนรัตนาธิเบศร์ – ทล.345 ระยะทาง 8.350 กิโลเมตร ซึ่งทั้ง 3 โครงการนี้ คาดว่าจะก่อสร้างแล้วเสร็จประมาณปลายปี 2562 

สำหรับปีงบประมาณ 2562 ทช.ได้รับการจัดสรรงบประมาณในวงเงินรวม 46,786 ล้านบาท โดยมีโครงการที่ต้องจัดซื้อจัดจ้าง จำนวน 4,626 โครงการ เป็นวงเงิน 30,732 ล้านบาท ปัจจุบันได้ดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างโดยได้ผู้รับจ้างแล้ว จำนวน 3,053 โครงการ ซึ่งเป็นการดำเนินงานตามภารกิจและนโยบายของรัฐบาล ได้แก่ ถนนลูกรังเป็นถนนลาดยางหรือคอนกรีต ถนนเพื่อแก้ไขปัญหาจราจรในปริมณฑลและภูมิภาค , ถนนในเขตผังเมืองรวม , ถนนสนับสนุนการท่องเที่ยว , ถนนเพื่อพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ , ถนนเพื่อเชื่อมต่อระบบขนส่ง , ถนนเพื่อสนับสนุนระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก EEC และเขตเศรษฐกิจพิเศษชายแดน โดยมีการก่อสร้างจากถนนลูกรังเป็นถนนลาดยางหรือคอนกรีต จำนวน 447 โครงการ สะพานคอนกรีตเสริมเหล็กทั่วประเทศ จำนวน 108 โครงการ ตลอดจนงานซ่อมบำรุงโครงข่ายทางหลวงชนบททั่วประเทศและอำนวยความปลอดภัยทางหลวงชนบท เป็นต้น 

ส่วนโครงการสำคัญในปีงบประมาณ 2562 เช่น โครงการถนนเลียบชายฝั่งทะเลด้านตะวันตกของอ่าวไทย (Thailand Riviera)  จำนวน 2 สายทาง ได้แก่ ถนนทางหลวงชนบทสายแยก ทล.4198 เทศบาลปากน้ำหลังสวน อ.หลังสวน จ.ชุมพร ระยะทาง 23.589 กิโลเมตร และถนนทางหลวงชนบทสายแยก ทล.4001 – บ้านโพธิ์แบะ อ.เมือง จ.ชุมพร ระยะทาง 24.569 กิโลเมตร , โครงการก่อสร้างถนนทางหลวงชนบทสาย รย.2015 แยก ทล.36 – แยก ทล.331 อ.ปลวกแดง จ.ระยอง ระยะทาง 11.469 กิโลเมตร , โครงการก่อสร้างถนนทางหลวงชนบทสาย สป.1001 แยก ทล.3 – เทพารักษ์ อ.บางพลี จ.สมุทรปราการ ระยะทาง 3.875 กิโลเมตร , โครงการก่อสร้างถนนทางหลวงชนบท สายแยก ทล.3097 – ศูนย์ราชการ จ.นครปฐม ระยะทาง 3.217 กิโลเมตร ฯลฯ