ในขณะที่ประเทศไทยกำลังเข้าสู่การรวมตัวเป็นประชาคมอาเซียน ทางอภัยภูเบศรได้มีการเดินทางไปในประเทศต่างๆ ของอาเซียน เพื่อนำ ประสบการณ์มาพัฒนาสมุนไพรไทย
โดยพบว่า ในชาติอาเซียนมีวัฒนธรรมการใช้สมุนไพรที่คล้ายคลึงกัน เช่น ในประเทศอินโดนีเซียมีการรับประทานสมุนไพรเป็นอาหาร เป็นเครื่องดื่มเช่นเดียวกับประเทศไทย แต่ในอินโดนีเซียเรียกว่า "จามู" ส่วนของไทยเรียกว่า "ยาหมู่"
เมื่อลองสืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมพบว่า ไม่ใช่แค่ชื่อที่พ้องกันเท่านั้น แต่จุดมุ่งหมายของการใช้ประโยชน์ก็เหมือนกัน นั่นคือ รับประทานเพื่อให้ร่างกายแข็งแรงและเมื่อร่างกายแข็งแรงแล้ว การเจ็บไข้ได้ป่วยก็จะลดลงนั่นเอง
ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร หัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร กล่าวว่า ยาหมู่ นับเป็นนวัตกรรมจากภูมิปัญญาไทยและเป็นสมุนไพรอายุวัฒนะที่ทางอภัยภูเบศรได้พัฒนาต่อยอดเพื่อให้มีความเหมาะสมสำหรับร่างกายของบุคคลในแต่ละวัยไม่ว่าจะเป็นยาหมู่สำหรับเด็ก ยาหมู่สำหรับสตรี ยาหมู่สำหรับบุรุษหรือยาหมู่สำหรับผู้สูงอายุ โดยมีสูตรในการทำดังนี้
ยาหมู่สำหรับเด็ก มีส่วนประกอบสำหรับ 1 กระบอก คือ ยอดตาลหม่อน 7 ยอด ยอดเทียนกิ่ง 7 ยอด ยอดทับทิม 7 ยอด ขมิ้นอ้อย 7 ฝาน น้ำ 0.5 ลิตร น้ำผึ้งตามชอบ ต้นกระพังโหมหรือต้นตดหมูตดหมา สำหรับปิดฝากระบอกและกระบอกไม้ไผ่ ขนาด 2 คืบ
วิธีเตรียม ขั้นแรกล้างกระบอกไม้ไผ่ด้วยน้ำสะอาด ผึ่งให้แห้ง จากนั้นล้างขมิ้นอ้อยให้สะอาด ปอกเปลือก หั่นให้มีความหนา 0.5 เซนติเมตร ล้างยอดเทียนกิ่ง ยอดตาลหม่อน ยอดทับทิม เด็ดส่วนยอดนับจากใบบนสุดมาประมาณ 5-7 ใบล้างต้นกระพังโหม จับมัดรวมกันเป็นจุก เอาให้ปิดกระบอกไม้ไผ่ให้แน่น
ต่อมานำขมิ้น ยอดตาลหม่อน ยอดเทียนกิ่ง ยอดทับทิม ใส่ลงกระบอกไม้ไผ่แล้วเติมน้ำลงไป โดยระวังอย่าเติมน้ำจนเต็มเพราะเวลาดงจะล้นหกออกมาได้
นำกระบอกไม้ไผ่ที่เตรียมแล้วไปดงโดยใช้ไฟอ่อน จนกระบอกไม้ไผ่เปลี่ยนสีและตรวจสอบวัตถุดิบจะเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีน้ำตาลอ่อน
เมื่อเปลี่ยนสีแล้วให้นำยาออกมากรองด้วยผ้าขาวบาง และนำวัตถุดิบออกจากกระบอกไม้ไผ่ให้หมด สุดท้ายปรุงรสหวานด้วยน้ำผึ้ง ตามชอบ
ส่วนยาหมู่สำหรับสตรี มีส่วนประกอบ คือ ยอ 2 ส่วน ฝาง 2 ส่วน มะขามป้อม 4 ส่วน สมอไทย 2 ส่วน สมอภิเภก 1 ส่วน รากสามสิบ 2 ส่วน รากเท้ายายม่อม 2 ส่วน ขมิ้นแห้ง 2 ส่วน รากตะไคร้ 2 ส่วน น้ำ 3 ลิตรและน้ำผึ้งตามชอบเช่นกัน
สำหรับวิธีเตรียมนั้น นำสมุนไพรแห้งทั้งหมดใส่ในหม้อต้มเติมน้ำสะอาดลงไปแล้วปิดฝา ตั้งไฟต้มเป็นเวลา 2 ชั่วโมง แล้วตรวจสอบสีน้ำสมุนไพร หากเป็นสีเข้มแสดงว่าใช้ได้ ให้นำมากรองเพื่อเอาแต่น้ำ สามารถปรุงรสด้วยน้ำผึ้งตามชอบ
ยาหมู่สำหรับบุรุษ มีส่วนประกอบ คือ อ้อยแดง 2 ส่วน เครือเขาแกลบ 4 ส่วน ข้าวเย็น เหนือหรือยาหัว 1 ส่วน มะขามป้อม 4 ส่วน สมอไทย 2 ส่วน สมอภิเภก 1 ส่วน น้ำ 3 ลิตร น้ำผึ้งตามชอบ
ในการเตรียมยาจะคล้ายกับยาหมู่สำหรับสตรี คือ นำสมุนไพรแห้งใส่หม้อต้ม เติมน้ำลงไปแล้วปิดฝา ต้มเป็นเวลา 2 ชั่วโมง ตรวจสอบสีน้ำสมุนไพร หากเป็นสีเข้มก็ใช้ได้ กรองเอาแต่น้ำปรุงรสด้วยน้ำผึ้งตามชอบ
ยาหมู่สำหรับผู้สูงอายุ มีส่วนประกอบ คือ รากสามสิบ 2 ส่วน ยอ 2 ส่วน มะขามป้อม 4 ส่วน สมอไทย 2 ส่วน สมอภิเภก 1 ส่วน อบเชย 2 ส่วน ขมิ้น 1 ส่วน จันทน์เทศ 1 ส่วน ชะเอม 1 ส่วน น้ำ 3 ลิตร น้ำผึ้งปริมาณตามชอบ
วิธีเตรียม นำสมุนไพรแห้งใส่หม้อต้ม เติมน้ำลงไป แล้วปิดฝา ต้มอย่างน้อยเป็นเวลา 2 ชั่วโมง แล้วจึงตรวจสอบสีของน้ำสมุนไพร หากเป็นสีเข้มก็ใช้ได้ จากนั้นนำมากรองสมุนไพรออกเอาแต่น้ำแล้วจึงปรุงรสด้วยน้ำผึ้งตามชอบใจ
จากสูตรดังกล่าวจะเห็นได้ว่า การทำยาหมู่ ของไทยนั้นทุกกรรมวิธีทุกขั้นตอนการทำล้วนละเอียดอ่อนแยบยล เช่น หากเป็นยาหมู่ของเด็ก จะใช้วิธีการดงด้วยกระบอกไม้ไผ่ เพื่อไม่ให้ยาเข้มข้นมาก เพราะการทำงานของตับและไตของเด็กยังไม่สมบูรณ์เท่าผู้ใหญ่
ส่วนยาหมู่ของผู้สูงอายุก็จะเน้นการให้ความชุ่มชื่นและความอบอุ่น เพราะความเชื่อของไทยที่ว่าผู้สูงอายุร่างกายจะแห้งและเย็น ดังนั้นยาหมู่ก็จะไปช่วยปรับตรงนี้